Chủ động là gì? Cẩm nang về tinh thần chủ động và 7 cách rèn luyện dành cho bạn

Chủ động là gì? Đây là thói quen thứ nhất trong cuốn sách 7 thói quen hiệu quả của tác giả Stephen Covey, thói quen chủ động chính là tiền đề, là nền tảng giúp bạn giúp bạn nhanh chóng làm chủ bản thân và cuộc đời.

Trong bài viết này, AYP sẽ mang đến cho bạn một cái nhìn sâu sắc nhất về tinh thần chủ động, những giá trị cũng như cách thực hành thói quen chủ động một cách hiệu quả. Do đó bài viết sẽ khá dài và nếu bạn muốn tìm hiểu một khía cạnh chi tiết thì hãy tham khảo mục lục ngay bên dưới nha.

Chúng ta cùng bắt đầu nào!

Sự chủ động là gì?

Sự chủ động là một đặc điểm tính cách và kỹ năng quan trọng thể hiện qua khả năng tự giác hành động mà không cần sự thúc đẩy hay nhắc nhở từ bên ngoài. Người có tính chủ động sẽ tự sắp xếp và thực hiện công việc một cách tự nguyện, dựa trên ý chí và động lực nội tại của bản thân.

Tính chủ động không chỉ giúp bạn hành động nhiều hơn nói, mà còn thúc đẩy sự phát triển toàn diện về tinh thần, thể chất và trí tuệ. Nó được thể hiện thông qua việc chủ động tìm kiếm giải pháp cho các vấn đề, vượt qua thử thách và luôn hướng về phía trước. Người chủ động thường có khả năng nhận biết và nắm bắt cơ hội tốt hơn, từ đó tạo ra nhiều cơ hội phát triển cho bản thân và sự nghiệp.

Sự chủ động còn giúp bạn phát triển tư duy sâu sắc và sáng tạo hơn. Nó khuyến khích việc tự hoàn thiện bản thân và không ngừng học hỏi. Trong tiếng Anh, tính chủ động được gọi là “initiative“, nhấn mạnh vào khía cạnh sáng kiến và sự sáng tạo trong cách tiếp cận vấn đề.

Quan trọng là, bạn hoàn toàn có thể rèn luyện tính chủ động từ những việc nhỏ nhất trong cuộc sống hàng ngày (AYP có chia sẻ ở bên dưới). Bằng cách thực hành liên tục, tinh thần chủ động sẽ dần trở thành một thói quen tự nhiên, giúp bạn tự tin hơn trong việc đối mặt với thách thức và tạo ra những thay đổi tích cực trong cuộc sống.

Đặc điểm nhận diện của một người chủ động

Nếu bạn là một người chủ động thì bạn chắc chắn sẽ có một vài đặc điểm trong những mô tả bên dưới:

1. Đặc điểm nổi bật của người chủ động là khả năng tự khởi xướng và thực hiện công việc mà không cần người khác nhắc nhở hoặc giám sát.
2. Cố gắng để làm chủ được tình thế và không để bản thân vào tình huống bị động. 
3. Người chủ động tập trung vào những thử họ có thể kiểm soát, những thứ nằm trong vòng tròn ảnh hưởng của họ.
4. Luôn có thái độ tích cực trong việc đưa ra đề xuất, ý tưởng mới ở trong các cuộc họp.
5. Họ sẵn sàng chia sẻ ý kiến, kinh nghiệm của mình và chủ động giúp đỡ các thành viên trong nhóm.
6. Không ngần ngại hỏi, không giấu dốt khi cần sự giúp đỡ từ cấp trên hoặc đồng nghiệp xung quanh.
7. Khi đối mặt với khó khăn, người chủ động sẽ tìm cách để vượt qua mà không than vãn, không đổ lỗi.
8. Tư duy của họ luôn hướng đến việc phải làm gì và làm như thế nào để giải quyết vấn đề dù là lỗi của ai.
9. Không đổ lỗi cho hoàn cảnh hay người khác khi gặp thất bại, sẵn sàng nhận trách nhiệm, và học hỏi từ sai lầm và tìm cách cải thiện trong tương lai.
10. Người chủ động sẽ cố gắng kiểm soát tốt phản ứng của mình trong các tình huống căng thẳng hay khó chịu nhằm đảm bảo sự hài hòa nhất.

Tại sao ta lại cần sự chủ động?

AYP tin tưởng mạnh mẽ rằng, sự chủ động là một phẩm chất rất quan trọng, không chỉ đối với những người đang hướng tới thành công mà còn cho tất cả những ai mong muốn có một cuộc sống có ý nghĩa và đáng sống. 

Nhà văn Steve Backley đã phân loại con người thành ba nhóm: (1) những người làm cho mọi thứ xảy ra, (2) những người xem mọi thứ xảy ra, (3) và những người hỏi chuyện gì đã xảy ra. Rõ ràng, nhóm đầu tiên – những người chủ động – là nhóm có khả năng tạo ra tác động lớn nhất đối với cuộc sống của họ và thế giới xung quanh.

Chúng ta cần sự chủ động vì nó giúp ta:

• Tăng hiệu suất và năng suất: Người chủ động không đợi chỉ dẫn mà tự mình hành động, giải quyết vấn đề kịp thời.
• Phát triển khả năng lãnh đạo: Sự chủ động thể hiện trách nhiệm và khả năng ra quyết định – những phẩm chất cần thiết của một nhà lãnh đạo.
• Tăng cường sự tự tin và tự chủ: Khi chủ động, ta có cảm giác kiểm soát tốt hơn đối với cuộc sống của mình.
• Thúc đẩy sự sáng tạo và đổi mới: Sự chủ động khuyến khích ta tìm kiếm giải pháp mới và đổi mới cách làm việc.
• Nắm bắt cơ hội tốt hơn: Người chủ động không chỉ nhận ra mà còn tạo ra cơ hội cho bản thân.

Quan trọng hơn, sự chủ động là dấu hiệu của việc ta đã thực sự làm chủ cuộc đời mình. Trong 18 năm đầu đời, ta có thể chỉ là hành khách trên chiếc xe do cha mẹ lái. Nhưng khi trưởng thành, ta phải tự mình cầm lái và điều khiển cuộc đời mình tới đích. Đây chính là thời điểm sự chủ động trở nên cực kỳ quan trọng.

Dù mục tiêu của bạn là gì, dù bạn định nghĩa thế nào về một cuộc đời đáng sống, sự chủ động sẽ giúp bạn đạt được điều đó. Nó không chỉ là chìa khóa để thành công trong sự nghiệp mà còn là công cụ để xây dựng một cuộc sống có ý nghĩa, theo cách mà bạn mong muốn. Vì vậy, hãy trở thành người làm cho mọi thứ xảy ra, chứ không phải là người chỉ xem hoặc hỏi về những gì đã xảy ra.

5 lợi ích mà sự chủ động mang đến cho bạn

Luôn có lộ trình phát triển và có động lực để kiên trì

Tinh thần chủ động sẽ giúp bạn xác định rõ ràng mục tiêu và tạo ra lộ trình phát triển cho bản thân. Khi bạn chủ động lên kế hoạch cho tương lai, bạn sẽ biết mình đang đi đâu và cần làm gì để đạt được mục tiêu đó. 

Điều này không chỉ giúp bạn tránh lạc hướng mà còn mang lại động lực để kiên trì và vượt qua những thử thách. Lộ trình rõ ràng cùng với sự kiên trì là yếu tố then chốt giúp bạn tiến xa hơn trong sự nghiệp và cuộc sống.

Tăng cường khả năng giải quyết vấn đề – sẵn sàng trước mọi khó khăn

Một điều chắc chắn rằng, người chủ động thường có kỹ năng giải quyết vấn đề tốt hơn. Khi đối mặt với khó khăn, họ không né tránh mà nhanh chóng phân tích tình huống, tìm ra nguyên nhân và đề xuất các giải pháp hiệu quả.

Với sự chủ động, bạn sẽ luôn sẵn sàng trước mọi thử thách và biến khó khăn thành cơ hội để phát triển. Từ đó, bạn có thể ứng phó với các tình huống bất ngờ và giữ vững tinh thần bình tĩnh, tự tin. Điều này sẽ khiến bạn trở thành một người đáng tin cậy hơn rất nhiều.

Phát triển những mối quan hệ chất lượng

Chủ động không chỉ giúp bạn trong công việc mà còn trong việc xây dựng và duy trì các mối quan hệ xã hội chất lượng. 

Người chủ động thường có xu hướng giao tiếp tốt, biết lắng nghe và chia sẻ, từ đó tạo ra những mối quan hệ bền vững và chất lượng. Họ cũng chủ động tìm kiếm và mở rộng mạng lưới quan hệ, điều này không chỉ giúp ích trong công việc mà còn mang lại sự hỗ trợ và động viên từ cộng đồng xung quanh.

Luôn tiên phong và sáng tạo hơn

Người chủ động luôn sẵn sàng thử nghiệm và tìm kiếm những cách làm mới, không ngại thay đổi và đổi mới.

Tinh thần chủ động sẽ thôi thúc bạn tiên phong trong việc áp dụng những ý tưởng sáng tạo, từ đó giúp nâng cao hiệu quả công việc và mang lại những kết quả đột phá. Sự sáng tạo này không chỉ làm cho công việc của bạn trở nên thú vị hơn mà còn đóng góp vào sự phát triển chung của môi trường xung quanh bạn.

Nâng cao sự hài lòng và ý nghĩa trong cuộc sống

Sự chủ động mang lại cảm giác kiểm soát và làm chủ cuộc sống, giúp bạn cảm thấy hài lòng và ý nghĩa hơn với những gì mình đạt được. Khi bạn chủ động theo đuổi mục tiêu và hoàn thành công việc, bạn sẽ cảm thấy tự tin và hạnh phúc hơn. Điều này không chỉ cải thiện chất lượng cuộc sống mà còn giúp bạn có một cái nhìn tích cực và lạc quan hơn về tương lai.

Đâu là những lý do cản trở ta chủ động?

Chúng ta đã nhìn thấy nhiều giá trị tích cực mà sự chủ động mang lại cuộc sống của chúng ta, và vẫn còn nhiều giá trị chưa được liệt kê khác. Tuy nhiên, không khó để chúng ta nhìn thấy rất nhiều trường hợp những người xung quanh ta bị mắc kẹt trong một cuộc sống rất bị động, “tù túng”.

Vậy thì có điều gì đủ sức nặng mà có thể cản trở chúng ta trở nên tốt hơn?

1. Nỗi sợ thất bại: Nhiều người lo sợ rằng nếu họ chủ động và thất bại, họ sẽ bị chỉ trích hoặc phán xét. Nỗi sợ này có thể khiến họ e ngại không dám hành động.
2. Thói quen trì hoãn: Xu hướng trì hoãn công việc là một rào cản lớn đối với sự chủ động. Người hay trì hoãn thường đợi đến phút cuối mới hành động, thay vì chủ động bắt đầu sớm.
3. Thiếu nhận thức: Việc tự nhận thức bản thân là rất cần thiết, nhưng môi trường giáo dục hiện đại lại có nhiều trói buộc và khiến chúng ta trở nên phụ thuộc và mất đi sự chủ động vốn có.
4. Tâm lý phụ thuộc: Từ sự phụ thuộc từ môi trường giáo dục sẽ hình thành nên trong đời sống của chúng ta thói quen phụ thuộc vào người khác để được hướng dẫn hoặc ra quyết định.
5. Tự kỷ luật kém: Sự phụ thuộc cũng sẽ khiến chúng ta trở nên thiếu quyết đoán và thiếu kỷ luật, dễ dàng từ bỏ những việc hoặc mục tiêu mà chúng ta đang thực hiện.
6. Môi trường không khuyến khích: Một môi trường làm việc hoặc sống không ủng hộ sự sáng tạo và chủ động có thể khiến người ta ngại thể hiện tính chủ động.
7. Thiếu kỹ năng quản lý thời gian: Không biết cách quản lý thời gian hiệu quả có thể khiến người ta cảm thấy quá tải và không có khả năng chủ động.
8. Sự thoải mái với hiện trạng: Cảm giác thoải mái với tình trạng hiện tại có thể làm giảm động lực để chủ động tạo ra sự thay đổi.
9. Thiếu mục tiêu rõ ràng: Không có mục tiêu cụ thể có thể khiến người ta thiếu định hướng và không biết nên chủ động như thế nào.
10. Quá nhiều lựa chọn: Đôi khi, việc có quá nhiều lựa chọn có thể gây ra sự do dự và khó khăn cho bạn trong việc chủ động ra quyết định.

Lộ trình chi tiết rèn luyện sự chủ động cho bạn

CAD tin rằng sự chủ động không phải là một phẩm chất bẩm sinh mà là kỹ năng có thể rèn luyện qua thời gian. Phát triển tính chủ động là một quá trình đòi hỏi sự kiên nhẫn và nỗ lực liên tục, và bạn cũng sẽ cần có một lộ trình rõ ràng để bạn có thể dễ dàng bám theo.

Dưới đây là lộ trình được AYP thiết kế để giúp bạn từng bước xây dựng và củng cố tính chủ động của mình. Hãy theo dõi từng bước và luôn nhớ rằng, mỗi tiến bộ nhỏ đều là một bước tiến lớn trên con đường trở thành phiên bản chủ động hơn của chính mình bạn nha. 

Nâng cao khả năng tự nhận thức

Bước đầu tiên trong việc rèn luyện sự chủ động là phát triển khả năng tự nhận thức, bạn hãy bắt đầu bằng cách:

• Mỗi ngày dành một khoảng thời gian cụ thể (nên là cuối ngày, và nếu có thể cố định thì càng tốt) để suy ngẫm về bản thân, về những suy nghĩ, cảm xúc và hành động của bạn.
• Nếu có nhiều thời gian hơn, bạn có thể tập viết nhật ký để theo dõi những phản ứng và quyết định của bạn trong các tình huống khác nhau.
• Thực hành mindfulness (chánh niệm) để tăng cường sự tập trung vào những việc bạn làm, những cảm xúc, những suy nghĩ hiện tại.
• Tìm kiếm phản hồi từ người khác về điểm mạnh và điểm yếu của bạn.
• Thường xuyên tự đặt câu hỏi và trả lời về những gì bạn mong muốn và cảm nhận.

Khả năng tự nhận thức sẽ có cho phép luôn ở trạng thái tỉnh táo để có thể đưa ra những quyết định sáng suốt, đây chính là nền tảng cho sự chủ động thành hình trong bạn.

Vượt qua thói quen trì hoãn

Hẳn là bạn rất quen thuộc với “sự trì hoãn” rồi phải không? Đừng lo lắng, theo thống kê thì có đến 95% người trên thế giới có thói quen trì hoãn, chỉ là mỗi người có mỗi mức độ trì hoãn khác nhau và cách chúng ta sử dụng sự trì hoãn đó như thế nào.

Điều đó có nghĩa là trì hoãn không phải 100% là điều xấu, hiểu về nó một cách đúng đắn thì bạn có thể xem sự trì hoãn như một công cụ và cách chúng ta sử dụng công cụ sẽ quyết định ngược lại chất lượng cuộc sống của chúng ta.

Xét về khía cạnh trì hoãn tiêu cực mà chúng ta vẫn thường đề cập lâu nay thì thói quen trì hoãn chính là kẻ thù lớn nhất của sự chủ động. Nghe thì tưởng chừng như rất khó để giải quyết nó, nhưng thực tế lại không khó đến vậy.

Khi đề cập đến việc khắc phục sự trì hoãn thì chúng ta thường nghe đến những thứ như Pomodoro, to-do list, chia nhỏ công việc,… đây là những công cụ hiệu quả giúp bạn khắc phục, nhưng chỉ là ở phần ngọn. Nếu bạn không hiểu căn nguyên của vấn đề thì sớm hay muộn thì thói quen này cũng sẽ lại tìm đến với bạn.

Rèn luyện tinh thần tự kỷ luật

Nếu tự nhận thức là nền tảng của sự chủ động thì tinh thần tự kỷ luật chính là khung sườn để sự chủ động được phát triển bên trong bạn, bởi vì trong những lúc khó khăn và chán nản nhất thì sự tự kỷ luật chính là thứ giúp bạn kiên trì với lý tưởng và mục tiêu của bản thân.

Do đó tinh thần tự kỷ luật phải là một trong những thứ mà bạn phải ưu tiên rèn luyện và xây dựng cho mình. Sau đây là một số gợi ý về cách rèn luyện:

• Bạn nên thiết lập cho mình các nguyên tắc và quy tắc riêng, chẳng hạn như dành ra một khoảng thời gian cố định mỗi ngày để làm việc.
• Sau đó bạn cần tìm mọi cách để tuân thủ chúng một cách nghiêm ngặt.
• Thực hành “quy tắc 5 giây”: khi có ý định làm điều gì đó, hãy bắt đầu trong vòng 5 giây.
• Tạo ra một môi trường hỗ trợ sự kỷ luật, ví dụ như dọn dẹp không gian làm việc, hoặc tìm kiếm cộng đồng để tiếp sức tập luyện cùng nhau.
• Cuối cùng bạn nên theo dõi tiến độ của bạn, như vậy bạn sẽ có sự nhìn nhận và đánh giá lại để điều chỉnh khi cần thiết.

Thực hành tư duy tích cực

Tư duy tích cực không chỉ là chìa khóa giúp bạn duy trì động lực và sự chủ động, mà còn giúp bạn giữ vững niềm tin vào bản thân và sẵn sàng đối mặt với khó khăn. Bởi vì tư duy tích cực sẽ giữ cho tinh thần của bạn ở trạng ở trạng thái tốt nhất, từ đó giúp bạn luôn sẵn sàng với mọi kế hoạch, mục tiêu hay những việc việc bất ngờ ập đến.

• Hãy thường xuyên nhắc nhở bản thân về những thành công và tiến bộ mà bạn đã đạt được.
• Hãy thực hành tư duy tích cực bằng cách đặt ra những câu hỏi mang tính xây dựng như “Làm thế nào để tôi có thể làm tốt hơn?” hoặc “Điều gì tôi học được từ thất bại này?”.
• Hãy tập trung vào những điều bạn có thể kiểm soát thay vì những điều ngoài tầm kiểm soát.
• Bạn cũng nên chú ý vào việc sử dụng ngôn ngữ tích cực trong giao tiếp hàng ngày.
• Mỗi tối trước khi đi ngủ hoặc mỗi sáng khi thức dậy, bạn hãy dành 1p để thực hành lòng biết ơn bằng cách liệt kê 3 điều bạn biết ơn mỗi ngày.

Phát triển tư duy phản biện

Vì sao tư duy phản biện giúp bạn chủ động hơn? Bởi vì thói quen tư duy này sẽ giúp bạn luôn nhìn nhận những sự việc / vấn đề xung quanh mình một cách thấu đáo và khách quan, để bạn có thể chủ động hơn trong việc giải quyết vấn đề và ra quyết định.

Để phát triển tư duy phản biện, bạn hãy:

• Thường xuyên tự đặt những câu hỏi “tại sao” và “như thế nào” về những vấn đề mà bạn gặp phải trong cuộc sống.
• Thực hành phân tích SWOT (Strengths, Weaknesses, Opportunities, Threats) cho các quyết định quan trọng.
• Học cách nhận biết và tránh các lỗi logic phổ biến.
• Thảo luận ý tưởng với người khác để có góc nhìn đa chiều.
• Tìm kiếm thông tin từ nhiều nguồn khác nhau, so sánh và đối chiếu để tìm ra giải pháp tốt nhất.

Luyện tập kỹ năng thích ứng nhanh

Trong một thế giới luôn thay đổi như hiện tại, kỹ năng thích ứng nhanh là vô cùng quan trọng và cần thiết, bởi vì việc nhanh chóng thích nghi với tình huống / hoàn cảnh / môi trường sẽ giữ cho bạn không rơi vào tình thế bị động hoặc khó xử. Hãy:

• Thường xuyên đặt mình vào những tình huống mới mẻ và không quen thuộc để dần rèn luyện kỹ năng này.
• Đừng ngại thay đổi môi trường làm việc, thử sức với những công việc mới hoặc học hỏi những kỹ năng mới.
• Nếu bạn muốn thử thách hơn thì bạn hãy đặt mục tiêu và lên kế hoạch học một kỹ năng mới mỗi tháng.
• Thực hành giải quyết vấn đề trong các tình huống giả định.
• Tìm hiểu về các xu hướng mới trong lĩnh vực của bạn.
• Nếu có thời gian AYP khuyến khích bạn xây dựng một mạng lưới đa dạng để tiếp xúc với nhiều ý tưởng khác nhau.

Nâng cao sự linh hoạt của bản thân

Cùng với kỹ năng thích ứng nhanh, sự linh hoạt sẽ giúp bạn duy trì tính chủ động ngay cả khi đối mặt với những tình huống không lường trước được. Sự linh hoạt sẽ giúp bạn điều chỉnh kế hoạch và phương pháp làm việc một cách kịp thời để có thể đạt được hiệu quả cao nhất. 

Để tập luyện cho bản thân trở nên linh hoạt hơn, bạn hãy:

• Thực hành mindfulness (chánh niệm) để tăng cường cho tâm trí khả năng tập trung cũng như sự tỉnh táo sáng suốt để nhanh chóng nhận diện được những vấn đề.
• Chấp nhận và học cách ưu tiên công việc, khi cần thiết hãy sẵn sàng điều chỉnh thứ tự ưu tiên một cách thoải mái.
• Phát triển nhiều kỹ năng khác nhau để có thể đảm nhận nhiều vai trò khác nhau trong công việc để mở rộng hiểu biết và tầm nhìn.
• Sẵn sàng thử nghiệm các phương pháp học tập hoặc làm việc mới và đánh giá hiệu quả của chúng.
• Thường xuyên đánh giá lại kế hoạch và phương pháp làm việc của mình, tìm kiếm các cách tiếp cận khác nhau để tối ưu hóa công việc.
• Chấp nhận rằng không phải mọi thứ đều diễn ra như kế hoạch và sẵn sàng thay đổi.
• Luôn mở lòng đón nhận những ý tưởng mới và sẵn sàng thay đổi khi cần thiết.

Sự linh hoạt sẽ giúp bạn nhanh chóng điều chỉnh và duy trì sự chủ động trong công việc và cuộc sống.

Mối quan hệ giữa tinh thần chủ động và sự thành công

Chúng tôi có thể khẳng định rằng giữa tinh thần chủ động và sự thành công có mối quan hệ chặt chẽ và không thể tách rời, bởi vì những hành vi xuất phát từ sự chủ động sẽ tạo ra tiền đề vững chắc giúp bạn chạm đến mục tiêu và thành công ở trong bất kỳ khía cạnh nào. Chúng ta hãy cùng xem xét 3 điều sau.

1. Tinh thần chủ động giúp bạn xác định rõ ràng mục tiêu và lập kế hoạch chi tiết để đạt được chúng. Khi bạn biết mình muốn gì và cần làm gì để đạt được điều đó, bạn sẽ hành động một cách có chủ đích và hiệu quả. Vì bạn không chờ đợi sự may mắn mà tự tạo ra cơ hội cho mình, nên điều đó sẽ giúp bạn tiến xa hơn và nhanh hơn trong hành trình chạm đến thành công.
2. Tinh thần chủ động giúp bạn vượt qua khó khăn và thử thách. Thay vì bị động trước những tình huống bất ngờ, bạn sẽ nhanh chóng tìm kiếm giải pháp và thực hiện hành động để giải quyết vấn đề. Khả năng giải quyết vấn đề nhanh chóng và hiệu quả sẽ giúp bạn duy trì tiến độ công việc và không bị chậm trễ, từ đó đạt được kết quả tốt hơn.
3. Tinh thần chủ động mang lại cho bạn sự tự tin và động lực. Khi bạn liên tục hành động và đạt được những thành tựu nhỏ, bạn sẽ cảm thấy tự tin và có động lực để tiếp tục phấn đấu. Sự tự tin này không chỉ giúp bạn đối mặt với những thử thách lớn hơn mà còn thu hút sự tin tưởng và tôn trọng từ người khác, mở ra thêm nhiều cơ hội hợp tác và phát triển cho chính bạn.

Có thể thấy, sự chủ động tạo nên một vòng lặp phát triển tích cực cho bạn, bắt đầu từ việc tạo ra / nắm bắt cơ hội, sau đó là đạt được thành quả tốt, và từ đó lại sinh ra những cơ hội mới cho bạn. Chỉ cần bạn dám hành động thì chắc chắn một ngày không xa bạn sẽ sớm nhận lại được kết quả mà bạn luôn mong muốn.

Hãy lưu ý một số hạn chế & mặt trái của sự chủ động

Mặc dù sự chủ động mang lại nhiều lợi ích to lớn thật đây, nhưng bạn cũng cần nhớ rằng nếu bạn không sử dụng đúng cách hoặc lạm dụng quá mức thì tác dụng sẽ hoàn toàn ngược lại. Hiểu rõ những điều này thì AYP tin rằng bạn sẽ rèn luyện tính chủ động một cách cân bằng và hiệu quả hơn.

Sự quá mức và thiếu kiểm soát

Sự chủ động quá mức có thể dẫn đến tình trạng thiếu kiểm soát. Khi quá đà trong việc tự quyết định và hành động, bạn có thể bỏ qua ý kiến của người khác, do đó bạn sẽ bị thiếu góc nhìn và  không cân nhắc kỹ lưỡng. Điều này có khả năng sẽ dẫn đến quyết định sai lầm hoặc mâu thuẫn trong công việc và các mối quan hệ cá nhân của bạn.

Tự tạo ra áp lực và căng thẳng

Chủ động không có nghĩa là làm mọi việc một mình. Khi cố gắng tự mình giải quyết tất cả, bạn rất dễ rơi vào tình trạng áp lực và căng thẳng. Điều này có thể ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tinh thần và thể chất của bạn, kết quả là làm giảm hiệu suất và sự hài lòng trong công việc của bạn.

Thiếu hợp tác và giao tiếp

Một người quá chủ động quá mức có thể trở nên độc lập đến mức thiếu hợp tác với đồng đội,  trong khi sự hợp tác và giao tiếp hiệu quả là rất quan trọng trong môi trường làm việc nhóm. Nếu bạn không biết cách chia sẻ công việc, giao tiếp và lắng nghe ý kiến của người khác, bạn có thể làm giảm hiệu quả làm việc của cả nhóm đó.

Sự chồng chéo và mất trật tự

Khi quá chủ động, bạn có thể dễ dàng nhận quá nhiều trách nhiệm và nhiệm vụ cùng một lúc. Điều này dẫn đến sự chồng chéo và mất trật tự trong công việc, khiến bạn không thể tập trung và hoàn thành tốt từng nhiệm vụ riêng lẻ. Kết quả là, hiệu quả công việc bị giảm sút và mục tiêu không đạt được như mong đợi.

Nội dung chính (Key Takeaways)

1. Sự chủ động là khả năng tự giác hành động mà không cần sự thúc đẩy từ bên ngoài. Nó giúp nâng cao hiệu suất, phát triển khả năng lãnh đạo và tăng cường sự tự tin. Quan trọng hơn là nó sẽ giúp bạn làm chủ bản thân và cuộc đời.
2. Đặc Điểm của người chủ động thực thụ là họ tự khởi xướng và thực hiện công việc, có thái độ tích cực, biết lắng nghe và chia sẻ, và luôn hướng đến việc giải quyết vấn đề.
3. Những rào cản chính đối với sự chủ động bao gồm nỗi sợ thất bại, thói quen trì hoãn, thiếu khả năng tự nhận thức, và tâm lý phụ thuộc vào ngoại tác.
4. Rèn luyện sự chủ động đòi hỏi một lộ trình bao gồm: nâng cao khả năng tự nhận thức, vượt qua thói quen trì hoãn, rèn luyện tinh thần tự kỷ luật, thực hành tư duy tích cực và phát triển tư duy phản biện.
5. Kỹ năng thích ứng nhanh và sự linh hoạt là yếu tố quan trọng để duy trì tính chủ động trong môi trường luôn thay đổi.
6. Tinh thần chủ động có mối quan hệ chặt chẽ với sự thành công, giúp xác định mục tiêu rõ ràng, vượt qua khó khăn, mang lại sự tự tin và động lực, tạo ra cơ hội và duy trì một vòng lặp phát triển tích cực.
7. Cần lưu ý về những hạn chế của sự chủ động quá mức như thiếu kiểm soát, tạo áp lực, thiếu hợp tác và gây mất trật tự trong công việc.
8. Rèn luyện sự chủ động cần được thực hiện một cách cân bằng, kết hợp với việc lắng nghe ý kiến người khác và biết cách hợp tác hiệu quả.

Và trên đây là toàn bộ những thông tin về chủ đề thói quen 1 – sự chủ động – trong 7 thói quen hiệu quả của tác giả Stephen Covey. AYP tin rằng cẩm nang này đã giúp bạn giải đáp được câu hỏi “chủ động là gì?” một cách tường minh nhất.

Nếu bạn đang tìm kiếm môi trường thực hành thói quen chủ động thì khóa học Awaken Your Power rất có thể là điều mà bạn đang tìm kiếm. Để chúng tôi giới thiệu rõ hơn 1 chút nhé!

Thân mến,

Học viện AYP.

Chia sẻ: