Chứng quyền là một công cụ tài chính phái sinh, cho phép nhà đầu tư mua quyền, nhưng không bắt buộc, mua hoặc bán một loại tài sản cơ sở như cổ phiếu tại một mức giá đã định trong tương lai. Giá của chứng quyền bao gồm hai phần: giá nội tại và giá thời gian. Giá nội tại phản ánh chênh lệch giữa giá thực hiện và giá của tài sản cơ sở. Trong khi đó, giá thời gian thể hiện giá trị mà thị trường kỳ vọng chứng quyền sẽ tiếp tục gia tăng trong thời gian tới.
Cách tính lãi khi mua chứng quyền rất quan trọng để đánh giá hiệu quả đầu tư. Lãi suất thu về từ chứng quyền phụ thuộc vào chênh lệch giá thực hiện và giá tài sản cơ sở tại thời điểm thực hiện quyền. Cụ thể, nếu giá tài sản cơ sở cao hơn giá thực hiện, nhà đầu tư sẽ có lãi. Ngược lại, nếu giá tài sản cơ sở thấp hơn, nhà đầu tư có thể mất toàn bộ số tiền đã bỏ ra để mua chứng quyền.
Việc hiểu rõ cách tính lãi khi mua chứng quyền giúp nhà đầu tư tối ưu hóa lợi nhuận và giảm thiểu rủi ro trong quá trình giao dịch.
Tầm quan trọng của việc hiểu cách tính lãi khi mua chứng quyền
Việc hiểu rõ cách tính lãi khi mua chứng quyền là yếu tố quan trọng giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định giao dịch chính xác và hiệu quả. Chứng quyền là một công cụ tài chính phái sinh, mang lại cơ hội sinh lời lớn, nhưng đồng thời cũng đi kèm với rủi ro.
Lợi nhuận từ chứng quyền phụ thuộc vào sự chênh lệch giá giữa chứng quyền và tài sản cơ sở, do đó, việc tính toán lãi/lỗ là điều không thể bỏ qua.
Để tính toán lãi khi mua chứng quyền, nhà đầu tư cần xem xét các yếu tố chính như giá thực hiện, phí chứng quyền, và biến động của giá tài sản cơ sở.
Công thức tính lãi thường được áp dụng dựa trên sự chênh lệch giữa giá thị trường của chứng quyền tại thời điểm bán và giá mua ban đầu, sau khi trừ đi các chi phí giao dịch.
Hiểu rõ cách tính lãi khi mua chứng quyền không chỉ giúp bạn tối ưu hóa lợi nhuận mà còn kiểm soát rủi ro tốt hơn. Nắm bắt kỹ lưỡng cách hoạt động của chứng quyền là chìa khóa thành công trên thị trường tài chính phái sinh đầy biến động.
Các yếu tố ảnh hưởng đến giá chứng quyền
Giá của chứng quyền bị chi phối bởi nhiều yếu tố quan trọng, bao gồm giá cổ phiếu cơ sở, giá thực hiện, thời gian đáo hạn, mức độ biến động của cổ phiếu cơ sở và lãi suất thị trường. Việc hiểu rõ các yếu tố này là chìa khóa để tính lãi khi mua chứng quyền và đảm bảo chiến lược giao dịch hiệu quả.
Giá thị trường của cổ phiếu cơ sở và giá thực hiện là hai yếu tố cốt lõi trong việc xác định giá trị nội tại của chứng quyền. Sự chênh lệch giữa giá thị trường của cổ phiếu cơ sở và giá thực hiện quyết định tính lãi khi mua chứng quyền. Nếu giá cổ phiếu cơ sở cao hơn giá thực hiện, chứng quyền có giá trị nội tại và ngược lại.
Thời gian đáo hạn cũng là một yếu tố quan trọng. Chứng quyền có thời gian đáo hạn càng dài thì giá trị thời gian của nó càng cao, vì nhà đầu tư có nhiều cơ hội hơn để đạt được lợi nhuận.
Biến động giá của cổ phiếu cơ sở cũng đóng vai trò quan trọng. Nếu cổ phiếu cơ sở có mức biến động cao, khả năng sinh lời khi mua chứng quyền càng lớn, vì giá có thể vượt qua giá thực hiện.
Giá cổ phiếu cơ sở tăng sẽ kéo theo giá chứng quyền tăng, trong khi giá cổ phiếu giảm sẽ làm giảm giá chứng quyền. Ngoài ra, giá thực hiện – mức giá mà người sở hữu chứng quyền có thể mua hoặc bán cổ phiếu cơ sở – là cố định, trừ khi có sự kiện đặc biệt như chia cổ tức.
Cuối cùng, giá thanh toán được xác định bởi Sở Giao dịch Chứng khoán, giúp xác định lợi nhuận hoặc lỗ lãi khi chứng quyền đáo hạn. Hiểu rõ các yếu tố này giúp nhà đầu tư tối ưu hóa lợi nhuận và quản lý rủi ro khi tính lãi khi mua chứng quyền.
Giá trị nội tại và giá trị thời gian của chứng quyền.
Giá trị nội tại là yếu tố quan trọng khi tính lãi khi mua chứng quyền, phản ánh sự chênh lệch giữa giá hiện tại của cổ phiếu cơ sở và giá thực hiện của chứng quyền. Giá trị nội tại chính là phần lợi nhuận mà nhà đầu tư có thể nhận được nếu quyết định thực hiện chứng quyền ngay tại thời điểm đó.
Nếu giá cổ phiếu cơ sở cao hơn giá thực hiện của chứng quyền, giá trị nội tại sẽ dương, cho thấy nhà đầu tư có cơ hội sinh lời. Ngược lại, nếu giá cổ phiếu cơ sở thấp hơn giá thực hiện, chứng quyền sẽ không có giá trị nội tại.
Khi tính lãi khi mua chứng quyền, giá trị nội tại là một trong những yếu tố không thể bỏ qua, bởi nó quyết định phần lớn khả năng sinh lời từ giao dịch của bạn.
Công thức tính giá trị nội tại:
- Đối với chứng quyền mua (Call Warrant):
Giá trị nội tại = Giá cổ phiếu hiện tại − Giá thực hiện
Nếu giá cổ phiếu hiện tại lớn hơn giá thực hiện, chứng quyền có giá trị nội tại dương (có lãi). Ngược lại, nếu giá cổ phiếu hiện tại thấp hơn hoặc bằng giá thực hiện, chứng quyền sẽ không có giá trị nội tại (bằng 0).
- Đối với chứng quyền bán (Put Warrant): Giá trị nội tại=Giá cổ phiếu hiện tại − Giá thực hiệnGiá trị nội tại=Giá cổ phiếu hiện tại − Giá thực hiệnTrong trường hợp giá thực hiện cao hơn giá cổ phiếu hiện tại, chứng quyền bán sẽ có giá trị nội tại dương. Nếu giá cổ phiếu cao hơn hoặc bằng giá thực hiện, giá trị nội tại của chứng quyền bán sẽ bằng 0.
Ví dụ minh họa:
- Nếu bạn sở hữu chứng quyền mua với giá thực hiện là 50.000 VNĐ/cổ phiếu và giá cổ phiếu hiện tại là 60.000 VNĐ/cổ phiếu, giá trị nội tại của chứng quyền sẽ là: Giá trị nội tại = 60.000 – 50.000 = 10.000 VNĐ
Trong trường hợp này, chứng quyền đang ở trạng thái có lãi (in-the-money).
- Đối với chứng quyền bán, nếu giá thực hiện là 60.000 VNĐ và giá cổ phiếu hiện tại là 50.000 VNĐ, giá trị nội tại sẽ là: Giá trị nội tại = 60.000 – 50.000 = 10.000 VNĐ
Giá trị thời gian của chứng quyền (Time Value)
Giá trị thời gian là phần giá trị của chứng quyền phản ánh tiềm năng tăng trưởng giá của cổ phiếu cơ sở trong tương lai. Ngay cả khi chứng quyền không có giá trị nội tại tại thời điểm hiện tại (out-of-the-money), giá trị thời gian của nó vẫn có thể đáng kể nếu còn đủ thời gian trước ngày đáo hạn.
Công thức tính giá trị thời gian:
Giá trị thời gian = Giá chứng quyền−Giá trị nội tại
Giá trị thời gian đại diện cho khoản bù rủi ro mà nhà đầu tư sẵn sàng trả thêm để kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ thay đổi theo hướng có lợi trước khi chứng quyền đáo hạn.
Yếu tố ảnh hưởng đến giá trị thời gian:
- Thời gian đến ngày đáo hạn: Càng gần ngày đáo hạn, giá trị thời gian càng giảm dần. Đây là hiện tượng gọi là sự hao mòn giá trị thời gian (time decay). Khi đến gần ngày đáo hạn, khả năng giá cổ phiếu sẽ có biến động lớn giảm đi, từ đó giảm giá trị thời gian của chứng quyền.
- Độ biến động của cổ phiếu cơ sở: Cổ phiếu có mức độ biến động cao hơn (volatility) sẽ tạo ra nhiều cơ hội biến động giá, làm tăng giá trị thời gian. Nếu thị trường kỳ vọng giá cổ phiếu sẽ biến động mạnh trong tương lai, giá trị thời gian của chứng quyền sẽ cao hơn.
- Lãi suất phi rủi ro: Lãi suất cao cũng có thể ảnh hưởng đến giá trị thời gian của chứng quyền mua, do chi phí cơ hội của việc nắm giữ chứng quyền thay vì đầu tư vào các tài sản phi rủi ro.
Ví dụ minh họa tính lãi khi mua chứng quyền:
- Giả sử giá hiện tại của một chứng quyền mua là 15.000 VNĐ, giá trị nội tại của nó là 10.000 VNĐ. Vậy giá trị thời gian sẽ là:Giá trị thời gian = 15.000 − 10.000 = 5.000VNĐ.
- Trong trường hợp này, phần lớn giá trị của chứng quyền nằm ở giá trị nội tại, nhưng vẫn có một phần giá trị thời gian.Giá trị thời gian = 15.000 – 10.000 = 5.000 VNĐ
Cách tính giá trần, giá sàn của chứng quyền
Giá trần/ giá sàn của một chứng quyền trong ngày giao dịch của chứng quyền mua được xác định như sau:
- Giá trần = giá tham chiếu chứng quyền + (giá trần của cổ phiếu cơ sở – giá tham chiếu cổ phiếu cơ sở)/ Tỷ lệ chuyển đổi
- Giá sàn = giá tham chiếu chứng quyền – (giá tham chiếu cổ phiếu cơ sở – giá sàn của cổ phiếu cơ sở )/ Tỷ lệ chuyển đổi
Ví dụ: giá chứng khoán cơ sở của VNM là 90.000 đồng, biên độ dao động 5%, giá trần 98.000 đồng, giá sàn 85.000 đồng, giá tham chiếu chứng quyền: 10.000 nghìn, tỷ lệ chuyển đổi 2:1.
Lúc này:
- Giá trần = 10 + (98 – 90) : 2 = 14.000 đồng
- Giá sàn = 10 – (90 – 85) : 2 = 7.500 đồng
Có 2 cách để có lãi khi mua chứng quyền
Cách 1: “Lướt sóng” chứng quyền
“Lướt sóng” chứng quyền là chiến lược đầu tư ngắn hạn, trong đó nhà đầu tư mua chứng quyền khi giá của nó đang thấp và bán ra khi giá tăng lên. Chiến lược này tận dụng sự biến động giá của chứng quyền trên thị trường trong khoảng thời gian trước khi đáo hạn.
- Thời điểm phù hợp để “lướt sóng”: Nhà đầu tư cần theo dõi sát sao thị trường, nắm bắt các tin tức và sự kiện có thể ảnh hưởng đến giá cổ phiếu cơ sở. Nếu giá cổ phiếu cơ sở tăng nhanh, giá chứng quyền cũng sẽ tăng theo, mang lại cơ hội lợi nhuận ngay cả khi chưa đến ngày đáo hạn.
- Yếu tố quan trọng: Để thành công với chiến lược “lướt sóng,” nhà đầu tư cần có kỹ năng phân tích kỹ thuật và đánh giá thị trường tốt. Sự biến động giá ngắn hạn có thể đem đến lãi khi mua chứng quyền, nhưng cũng đi kèm với rủi ro cao nếu thị trường diễn biến không như dự đoán.
Cách 2: Nắm giữ chứng quyền đến ngày đáo hạn
Chiến lược này đòi hỏi nhà đầu tư giữ chứng quyền cho đến khi nó đáo hạn, hy vọng rằng giá thanh toán (giá cổ phiếu cơ sở tại ngày đáo hạn) sẽ cao hơn giá thực hiện (strike price).
- Trường hợp nhà đầu tư có lãi: Khi đến ngày đáo hạn, nếu giá thanh toán > giá thực hiện, nhà đầu tư có thể thực hiện quyền của mình, mua cổ phiếu cơ sở với giá thấp hơn giá thị trường hiện tại, và có lãi từ sự chênh lệch này.
Ví dụ, nếu giá thực hiện là 50.000 đồng và giá thanh toán là 60.000 đồng, nhà đầu tư có thể mua cổ phiếu với giá 50.000 đồng và ngay lập tức bán lại với giá 60.000 đồng, thu về lợi nhuận.
- Trường hợp nhà đầu tư lỗ: Ngược lại, nếu giá thanh toán < giá thực hiện, chứng quyền sẽ hết giá trị. Nhà đầu tư sẽ không thể thực hiện quyền của mình và tổ chức phát hành cũng sẽ không chi trả bất kỳ khoản nào.
Toàn bộ khoản vốn đầu tư vào chứng quyền sẽ mất trắng, không có lãi khi mua chứng quyền mà còn bị lỗ. Điều này xảy ra khi giá cổ phiếu cơ sở không tăng như kỳ vọng hoặc thậm chí giảm xuống, khiến giá thanh toán thấp hơn giá thực hiện.
So sánh chứng quyền với các kênh đầu tư khác
Khi cân nhắc giữa việc đầu tư vào chứng quyền, cổ phiếu, hoặc chứng chỉ quỹ, mỗi hình thức đều có những đặc điểm, lợi ích, và rủi ro riêng biệt. Việc hiểu rõ những khác biệt này sẽ giúp nhà đầu tư đưa ra quyết định phù hợp với mục tiêu và chiến lược đầu tư của mình.
Cổ phiếu
- Quyền sở hữu thực sự: Khi bạn mua cổ phiếu của một công ty, bạn trở thành cổ đông, đồng nghĩa với việc sở hữu một phần của công ty đó. Quyền sở hữu này mang lại cho bạn quyền tham gia vào quản lý công ty, bao gồm quyền bỏ phiếu trong các cuộc họp cổ đông và nhận cổ tức nếu công ty kinh doanh có lợi nhuận. Điều này tạo ra mối liên kết trực tiếp giữa lợi nhuận của công ty và lợi ích của bạn.
- Không giới hạn về thời gian: Một ưu điểm lớn của cổ phiếu là không có thời hạn sở hữu. Bạn có thể nắm giữ cổ phiếu trong bao lâu tùy thích, tạo điều kiện cho chiến lược đầu tư dài hạn, chẳng hạn như đầu tư theo kiểu “mua và giữ” (buy and hold). Giá trị của cổ phiếu có thể tăng theo thời gian, và bạn có thể bán ra bất cứ lúc nào khi giá đạt mức mong muốn.
- Thanh khoản cao và dễ dàng giao dịch: Cổ phiếu được giao dịch trên các sàn chứng khoán lớn, cho phép bạn mua bán chúng một cách nhanh chóng và dễ dàng. Thị trường cổ phiếu thường có tính thanh khoản cao, nghĩa là bạn có thể chuyển đổi cổ phiếu thành tiền mặt mà không gặp nhiều khó khăn.
Chứng chỉ quỹ
- Đầu tư gián tiếp qua quản lý chuyên nghiệp: Chứng chỉ quỹ là một hình thức đầu tư gián tiếp vào thị trường chứng khoán thông qua một quỹ đầu tư. Các quỹ này được quản lý bởi các chuyên gia tài chính, những người có kinh nghiệm và kiến thức sâu rộng về thị trường. Họ sẽ thay bạn quyết định danh mục đầu tư và điều chỉnh nó để đạt được hiệu quả cao nhất.
- Sự ổn định và rủi ro thấp hơn: So với chứng quyền và cổ phiếu, chứng chỉ quỹ mang lại sự ổn định hơn. Quỹ đầu tư thường đa dạng hóa danh mục đầu tư của mình bằng cách đầu tư vào nhiều loại tài sản khác nhau, giảm thiểu rủi ro thông qua việc phân tán vốn đầu tư. Điều này giúp bảo vệ nhà đầu tư khỏi những biến động mạnh của thị trường, mặc dù lợi nhuận có thể thấp hơn so với các hình thức đầu tư mạo hiểm khác.
- Phù hợp cho nhà đầu tư ít thời gian và kinh nghiệm: Chứng chỉ quỹ là lựa chọn lý tưởng cho những ai không có nhiều thời gian hoặc kinh nghiệm để tự quản lý đầu tư của mình. Bằng cách ủy thác vốn cho các chuyên gia, nhà đầu tư có thể yên tâm hơn về khả năng sinh lời ổn định mà không cần theo dõi thị trường hằng ngày.
Chứng quyền
- Đòn bẩy tài chính và tiềm năng sinh lợi cao: Chứng quyền cung cấp cho nhà đầu tư cơ hội khuếch đại lợi nhuận thông qua việc sử dụng đòn bẩy tài chính. Với một khoản đầu tư nhỏ, bạn có thể kiểm soát được giá trị lớn hơn nhiều của cổ phiếu cơ sở. Nếu giá cổ phiếu biến động đúng theo kỳ vọng, lợi nhuận có thể rất lớn trong một khoảng thời gian ngắn.
- Rủi ro lớn và yêu cầu kiến thức chuyên sâu: Tuy nhiên, đi kèm với khả năng sinh lợi cao là rủi ro lớn. Nếu giá cổ phiếu không biến động như dự đoán, nhà đầu tư có thể mất toàn bộ số tiền đã đầu tư vào chứng quyền.
Đặc biệt, chứng quyền có thời hạn sử dụng, và khi hết hạn, nó có thể trở nên vô giá trị nếu không được thực hiện, lúc này nhà đầu tư hoàn toàn không có lãi khi mua chứng quyền mà còn bị lỗ.
Điều này đòi hỏi nhà đầu tư phải có kiến thức sâu rộng về thị trường và khả năng dự đoán chính xác xu hướng giá của cổ phiếu cơ sở.
- Thích hợp cho những nhà đầu tư ưa mạo hiểm: Chứng quyền không phải là lựa chọn phù hợp cho tất cả mọi người. Nó thích hợp hơn với những nhà đầu tư sẵn sàng chấp nhận rủi ro cao để tìm kiếm cơ hội lợi nhuận lớn trong thời gian ngắn.
Những nhà đầu tư này phải theo dõi thị trường thường xuyên và phải có chiến lược đầu tư linh hoạt để tận dụng tối đa các cơ hội mà chứng quyền mang lại mới có lãi khi mua chứng quyền
Mỗi loại hình đầu tư – cổ phiếu, chứng chỉ quỹ, và chứng quyền – đều có những đặc điểm riêng biệt, phù hợp với các mục tiêu và khẩu vị rủi ro khác nhau của nhà đầu tư.
Việc lựa chọn đúng công cụ đầu tư không chỉ phụ thuộc vào tiềm năng lợi nhuận mà còn vào mức độ rủi ro mà bạn sẵn sàng chấp nhận. Hãy cân nhắc kỹ lưỡng và tìm hiểu sâu về từng loại hình đầu tư trước khi quyết định.
Tuy nhiên, chứng quyền không phải là hình đầu tư dành cho tất cả mọi người…
Chứng quyền là một loại hình đầu tư trên thị trường có phần phức tạp, phụ thuộc vào nhiều yếu tố phức tạp trong đó có thể kể đến như giá của cổ phiếu cơ sở, tỉ lệ chuyển đổi,..Với cách thức này, khả năng sinh lời có thể rất cao mà biến động, rủi ro cũng rất lớn.
Chính vì thế, để kiếm lãi khi mua chứng quyền hoàn toàn không phù hợp với những nhà đầu tư “tay mơ” mới tham gia vào thị trường chứng khoán và không có nhiều thời gian dành cho nó.
Chúng tôi cho rằng, những nhà đầu tư mới, F0… có thể đầu tư vào cổ phiếu hoặc chứng chỉ quỹ, việc này giúp nhà đầu tư có được sự chủ động khi chọn Cổ phiếu của những công ty tốt, giá rẻ mà không cần phải quan tâm gì đến tỉ lệ chuyển đổi hoặc sẽ chống chọi tốt được với những biến động giá của cổ phiếu trong ngắn hạn.
Bên cạnh đó, còn có một bộ phận nhà đầu tư không muốn giành quá nhiều thời gian vào kênh đầu tư mà muốn tập trung thời gian cho gia đình, công việc, cuộc sống, có thể tham khảo thêm kênh đầu tư về chứng chỉ quỹ
Để tìm hiểu thêm về việc đầu tư vào Công ty tốt với giá rẻ hoặc tìm cho mình một quỹ đầu tư phù hợp, có thể tham khảo 2 khóa học sau của chúng tôi:
- Khóa học Đầu tư chứng khoán thông minh – The Intelligent Investor
- Khóa học Chọn mua chứng chỉ quỹ – Easy Fund
Chia sẻ:
